Biên Lợi Nhuận Gộp: Chìa Khóa Để Tìm Doanh Nghiệp Có Lợi Thế Cạnh Tranh Bền Vững
Tỷ suất Lợi nhuận gộp được đo như thế nào?
Biên lợi nhuận gộp (Gross margin ratio) được tính bằng cách chia lợi nhuận gộp cho doanh thu. Công thức là:
Biên lợi nhuận gộp = Lợi nhuận gộp / Doanh thu
Lợi nhuận gộp được tính bằng cách lấy doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, tiền công lao động, và khấu hao trực tiếp để sản xuất hàng hóa. Tỷ suất lợi nhuận gộp có thể được tính theo quý hoặc theo năm.
Ý nghĩa của Biên lợi nhuận gộp
Biên lợi nhuận gộp cho biết khoảng chênh lệch giữa giá bán và giá vốn của sản phẩm hoặc dịch vụ. Chỉ số này thể hiện khả năng kiểm soát chi phí sản xuất và khả năng định giá sản phẩm cao hơn so với các doanh nghiệp khác trong cùng một ngành.
Ví dụ về Biên lợi nhuận gộp
Các doanh nghiệp có biên lợi nhuận gộp cao thường có lợi thế cạnh tranh bền vững. Ví dụ:
- VNM có lợi thế đặc biệt về quy mô và kênh phân phối, dẫn đến biên lợi nhuận gộp ngày càng tăng, từ 25,2% năm 2004 lên 47% năm 2017.
- MWG có lợi thế bán số lượng lớn, nhận chiết khấu cao hơn từ nhà sản xuất, đạt biên lợi nhuận gộp hơn 17% năm 2017, cao hơn các chuỗi cửa hàng bán điện thoại khác.
- HPG có công nghệ sản xuất hiện đại, tốc độ triển khai dự án nhanh, dẫn đến biên lợi nhuận gộp thường trên 20%, cao hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành khác.
Tầm quan trọng của Biên lợi nhuận gộp
Biên lợi nhuận gộp giúp đánh giá mức độ cạnh tranh của ngành và mức độ ổn định của doanh nghiệp. Một biên lợi nhuận gộp cao và ổn định thường cho thấy mức độ cạnh tranh trong ngành thấp hơn và doanh nghiệp hoạt động ổn định hơn.
Ngược lại, biên lợi nhuận gộp thấp hoặc có xu hướng giảm thường cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn hoặc có mức độ cạnh tranh cao. Ví dụ, các doanh nghiệp trong ngành thủy sản, cao su, hoặc vận tải biển thường có biên lợi nhuận gộp thấp do chi phí cao và mức độ cạnh tranh gay gắt.
- HVG chịu ảnh hưởng của sự cạnh tranh cao trong ngành thủy sản dẫn đến biên lợi nhuân gộp giảm.
- Biên lợi nhuận gộp củaDRC và CSM do bị áp lực cạnh tranh từ các đối thủ Trung Quốc.
Lưu ý khi áp dụng Biên lợi nhuận gộp trong đầu tư
Khi áp dụng biên lợi nhuận gộp, cần chú ý những điều sau:
- Biên lợi nhuận gộp nên được kết hợp chặt chẽ với lợi nhuận ròng, cơ cấu nợ vay/vốn chủ sở hữu và các thước đo định giá cổ phiếu khác.
- Số liệu nên được quan sát qua nhiều năm (ít nhất 3-5 năm) để tránh những yếu tố bất thường.
- Chỉ nên áp dụng biên lợi nhuận gộp với những doanh nghiệp có mức ổn định hoặc tăng trưởng tốt.
Kết luận
Biên lợi nhuận gộp là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá khả năng sinh lợi và lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi sử dụng chỉ số này, cần kết hợp với các chỉ số tài chính khác và xem xét tình hình cụ thể của ngành để có cái nhìn toàn diện.